สวนสัตว์ขอนแก่น นำภูมิปัญญาชาวบ้านมาดัดแปลงอุปกรณ์ในการจับเม่นใหญ่แผงคอยาว

สวนสัตว์ขอนแก่น ดำเนินการตรวจสุขภาพเม่นใหญ่แผงคอยาว ตามมาตรฐานการดูแลสวัสดิภาพสัตว์ป่า สวนสัตว์ขอนแก่น ฝ่ายอนุรักษ์ วิจัย และสุขภาพสัตว์ และฝ่ายบำรุงสัตว์ จัดโปรแกรมตรวจสุขภาพสัตว์ประจำปี โดยได้ให้สัตวแพทย์ประจำสวนสัตว์ และเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลสัตว์ได้ลงพื้นที่ส่วนแสดงเม่นใหญ่แผงคอยาว เพื่อดำเนินการตรวจสุขภาพ ชั่งน้ำหนัก และตรวจหาเพศ พร้อมฝังไมโครชิพซึ่งเป็นครั้งแรกของสวนสัตว์ขอนแก่น ให้กับฝูงเม่นใหญ่แผงคอยาว จำนวนทั้งสิ้น 20 ตัว เพื่อเป็นการดูแลด้านสวัสดิภาพสัตว์ และควบคุมประชากรสัตว์ไม่ให้มีการเพาะขยายพันธุ์มากจนเกินไป เนื่องจากเม่นใหญ่แผงคอยาวมีขนที่ยาว  แหลมคม  ซึ่งเป็นลักษณะพิเศษเฉพาะตัว เพื่อใช้ในการป้องกันตัว จึงเป็นอุปสรรคให้กับทางเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลสัตว์ และสัตวแพทย์ประจำสวนสัตว์ในการดำเนินงานในการตรวจสุขภาพในครั้งนี้ จึงได้คิดค้นจัดทำอุปกรณ์จับแม่นใหญ่แผงคอยาว โดยการนำวัสดุเหลือใช้มาดัดแปลงเป็นอุปกรณ์จับเม่นใหญ่แผงยาว ด้วยการนำกระสอบป่านตัดเย็บประกบกันให้เป็นลักษณะรูปทรงกรวยให้สามารถปรับขยายได้ที่มีขนาดพอดีกับตัวเม่นใหญ่แผงคอยาว และตัดให้เป็นรูมีความกว้างประมาณ 10 – 15 เซนติเมตร ที่ก้นกระสอบ เมื่อเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลสัตว์ไล่ต้อนเม่นใหญ่แผงคอยาว เข้าไปยังกล่องขนย้ายสัตว์ที่มีฝา     เปิด – ปิด หัวและท้าย หลังจากนั้นก็นำปากกระสอบไปสวมเข้ากับกล่องขนย้ายสัตว์พร้อมเปิดฝากล่อง ค่อยๆ ต้อนเม่นใหญ่แผงคอยาวก็จะออกจากกล่องและวิ่งเข้ามายังกระสอบ เมื่อวิ่งผ่านกระสอบที่ตัดเป็นรูปทรงกรวยขนาดพอดีกับตัวเม่นแล้ว แผงขนของเม่นที่ตั้งชันก็จะค่อยหุบตามกระสอบไปเรื่อยๆ จนแนบกับลำตัว  หลังจากนั้นหัวของเม่นใหญ่แผงคอยาวก็จะไปโผล่ตรงบริเวณก้นกระสอบที่ตัด จึงทำให้สัตวแพทย์ประจำสวนสัตว์สามารถตรวจเลือด ฝังไมโครชิบให้กับเม่นได้
   
         นางทิพาวดี กิตติคุณ ผู้ช่วยผู้อำนวยการสวนสัตว์ขอนแก่น รักษาการในตำแหน่งผู้อำนวยการสวนสัตว์ขอนแก่น กล่าวว่า ในการดำเนินการตรวจสุขภาพเม่นใหญ่แผงคอยาวในครั้งนี้ ต้องขอชื่นชมฝ่ายอนุรักษ์ วิจัย และสุขภาพสัตว์ ฝ่ายบำรุงสัตว์ ทีมงานสัตวแพทย์ประจำสวนสัตว์ และเจ้าหน้าที่ผู้ดูแลสัตว์ ที่ประชุมและวางแผนการทำงานกันแบบบูรณาการ สามารถประดิษฐ์คิดค้น นำภูมิปัญญาชาวบ้านมาดัดแปลงอุปกรณ์ในการจัดเม่นใหญ่แผงคอยาวจากวัสดุอุปกรณ์ที่เหลือใช้ภายในสวนสัตว์ขอนแก่น เพื่อให้สะดวกต่อการดำเนินงานอย่างปลอดภัยทั้งทางเจ้าหน้าที่และสัตว์ป่า โดยนำวัสดุที่มีอยู่นำมาออกแบบประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมในการทำงาน ลดการบาดเจ็บของเจ้าหน้าที่ที่ได้ได้อันตรายจากขนเม่นที่มีความแข็งและแหลมคม ลดความเครียดและลดการบาดเจ็บต่อสัตว์ด้วย ถือว่าเป็นการใช้องค์ความรู้ และใช้ประสบการณ์ในการทำงานที่ผ่านมาอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นการใช้การสังเกตการเรียนรู้พฤติกรรมตามธรรมชาติของสัตว์ป่า จึงทำให้การดำเนินการตรวจสุขภาพเม่นใหญ่แผงคอยาว ประสบความสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี 

เม่นใหญ่แผงคอยาว เป็นสัตว์ฟันแทะอยู่ในกลุ่มเดียวกับหนูและกระรอก และเป็นสัตว์ฟันแทะที่มีขนาดร่างกายใหญ่ หนาและเตี้ย โดยลักษณะรูปร่างของเม่นใหญ่แผงคอยาวบริเวณส่วนหัวและส่วนหน้าจะมีจมูกค่อนข้างยาว ขนที่ส่วนใบหน้า ใต้ลำคอและใต้ท้องเป็นขนอ่อนหยาบสีน้ำตาล มีหนวดสีดำยาวประมาณ 10 - 20 เซนติเมตรช่วยในการรับความรู้สึก เม่นใหญ่แผงคอยาวมีอายุเฉลี่ย 20 ปี ขนาดความยาวลำตัวและหัว 65 - 73.5 เซนติเมตร ความยาวหาง 6 - 11.5 เซนติเมตร ตัวเต็มวัยอาจหนักได้ถึง 27 กิโลกรัม ขนด้านข้างลำคอและสันคอไปจนถึงตอนบนของหลังจะมีขนหยาบยาวสีเข้มเกือบดำและขนหนามแข็งขนาดใหญ่ที่ปกคลุมร่างกายในส่วนนั้น เพื่อใช้ป้องกันตัว ซึ่งจะขึ้นห่างๆ กัน ตั้งแต่กลางหลังไปถึงปลายหาง และมีความยาวตั้งแต่ 5 - 30 เซนติเมตร เป็นขนหนามยาวมีสีขาวและมีวงรอบขนสีดำอยู่กลางขน ภายในจะมีลักษณะกลวง เมื่อเม่นแกว่งหางจะเกิดเสียงดังเพื่อใช้ในการส่งสัญญาณและขู่ศัตรูตามธรรมชาติที่จะเข้ามาทำร้าย ซึ่งถิ่นที่อยู่อาศัยของเม่นใหญ่แผงคอยาวสามารถพบได้ในประเทศไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ เกาะสุมาตรา เกาะบอร์เนียว และสามารถพบได้ในป่าทุกชนิดและสามารถอาศัยอยู่ได้ในป่าทุกประเภท ตั้งแต่พื้นที่ราบต่ำถึงบนเขาที่ความสูง 1,500 เมตรจากระดับน้ำทะเล มักจะอาศัยอยู่ตามโพรงดิน ซอกหินตามป่า อีกทั้งยังสามารถปรับตัวให้เข้ากับถิ่นที่อยู่อาศัยได้หลากหลายตามสภาพแวดล้อม ออกหากินตอนเวลากลางคืนโดยจะกินผลปาล์มน้ำมัน เปลือกไม้ รากไม้ หัวใต้ดินของพืชและผลไม้ที่ร่วงตามพื้นป่า เมื่อพบนักล่าหรือศัตรูตามธรรมชาติจะแสดงอาการขู่ โดยการกระทืบเท้า ตั้งขนขึ้นและสั่นหางทำให้เกิดเสียงดัง เม่นไม่สามารถสลัดขนไล่ศัตรูได้ แต่ขนเม่นหลุดง่าย เมื่อศัตรูถูกขนเม่นตำ ขนจึงหลุดติดไปกับศัตรู 

สวนสัตว์ขอนแก่น จึงขอเชิญชวนนักท่องเที่ยวทุกท่านเยี่ยมชมความน่ารักของสัตว์ป่านานาชนิดอีกมากมายที่สวนสัตว์ขอนแก่นได้ทุกวัน และเล่นน้ำทะเลบนภู ที่สวนน้ำสวนสัตว์ขอนแก่น  ไม่เว้นวันหยุดราชการและวันหยุดนักขัตฤกษ์ ตั้งแต่เวลา 08.30 น. – 16.30 น. นอกจากนี้ นักท่องเที่ยวยังสามารถร่วมทำบุญอุปถัมภ์สัตว์ป่า เป็นพ่อ-แม่ บุญธรรม ให้กับสัตว์ป่า โดยสามารถทำบุญบริจาคได้ที่ บัญชี ธนาคารกรุงไทย หมายเลขบัญชี 980-3-40836-4 ชื่อบัญชี สวนสัตว์ขอนแก่น หากต้องการใบเสร็จรับเงินเพื่อลดหย่อนภาษี บริจาคได้ที่ บัญชี ธนาคารกรุงไทยหมายเลขบัญชี 006-0-23655-8 ชื่อบัญชี กองทุนเพื่อหมีแพนด้า หากโอนเงินแล้วให้ส่งสลิปพร้อมชื่อ-ที่อยู่ มาที่ เพจเฟสบุ๊ค: สวนสัตว์ขอนแก่นKhonkaen Zoo หรือ www.facebook.com/Khonkaenzoo ทางองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ จะได้ส่งใบเสร็จรับเงินมาให้เป็นหลักฐานในการขอลดหย่อนภาษี โดยสอบถามเพิ่มเติมได้ที่  ฝ่ายรายได้ ธุรกิจและสารสนเทศ เบอร์โทรศัพท์ 086-4594192 สวนสัตว์ขอนแก่น  หรือจะเข้าไปหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ทาง Social Media  www.facebook.com/CCKKZOO  สื่อสารองค์กร สวนสัตว์ขอนแก่น